«Чокуур» диэн сэһэҥҥэ эйэлээх сэбиэскэй кэмҥэ эдэркээн уол туора киһи дьалаҕайыттан ыар түбэлтэҕэ түбэһэн, өлөр өлүү айаҕыттан кыл түгэнэ быыһанар, ол эрээри чэгиэн бэйэтэ соҕотохто киһи аҥаара буолан хаалар. Чокуур таптал эрэ күүһүнэн өсөһөн туран, эриллэн-мускуллан, барытын тулуйан, кыһалҕалары, буомнары кыайан, дьоһуннаах олоххо иккистээн төннүбүтүн туһунан элбэххэ үөрэтэр айымньы ааҕааччыны сэҥээрдиэ.

«Дьылҕа, тыйыскын даҕаны...» сэһэҥҥэ Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии ыар сыллара ойууланар. Бу кэмҥэ күрүө йэхтэр баар буола сылдьыбыттара. Хара тыаҕа хорҕойо сылдьан, холкуос сүөһүтүн, сылгытын уоран сииллэрэ, лааппылары халыыллара, киһи сырдык тыыныгар турбут да түбэлтэлэрэ тахсыталыыра. Бу аат-суол барар улахан сааттаах дьыала этэ. Оттон арай ол күрүө йэхтэр ортолоругар ... эн күҥҥэ көрбүт соҕотох оҕоҥ баар буоллун?! Ааптар Степан Марков сэһэнигэр икки уот икки ардыгар соһуччу түбэспит төрөппүттэр барахсаттар, биир сайылык дьоно, хайдах курдук санаа ытылҕаныгар сылдьалларын, кинилэр уйулҕаларын аһаҕастык ойуулаабыта ааҕааччыны долгутуо.

***

В остросюжетной повести «Чокуур» молодой парень по чужой оплош ности попадает в страшную беду — трактор в трескучий мороз неожиданно проваливается под лёд, в безлюдной местности. И только благодаря своей смекалке, упорству парень остаётся в живых, но становится глубоким инвалидом, без рук и ног. Огромная сила любви к жизни, поддержка и вера любимой девушки и родителей, друзей творят чудо — Чокуур возвращается в полнокровную жизнь.

Великая Отечественная война стала огромным испытанием как для страны, так и для каждого человека в отдельности. Не все его выдерживали. Было явление, о котором долгое время предпочитали умалчивать — дезертирство. Чтобы выжить, дезертиры угоняли колхозный скот, совершали налёт на лавки, были случаи убийств мирных жителей. А если среди этих озверевших людей… твой любимый единственный сын?! Писатель Степан Марков в своей повести «Судьба, ты жестока» очень реалистически показал то безвыходное положение, в которое неволей попали родители, простые колхозники.